Түүх яагаад бидний амьдралд чухал вэ?
Энэ асуултын хариултыг би удаан хайсан. Би түүх мэддэг байхыг, судлахыг, уншихыг хүсч байсан. Гэхдээ энэ ямар хэрэгтэй юм бэ гэж өөрөөсөө асуугаад хариултыг нь олохгүй, түүх судалдаг, энэ чиглэлээр ажилладаг хүнээс ч хүртэл асууж, гүүглээс ч асууж эрж хайсан. Гэхдээ л миний олохыг хүссэн хариулт биш байсан. Хэтэрхий хийвсэр санагдаад байсан юм. Тэгээд өнөөдөр би хариултаа оллоо. Танд ч бас хэрэгтэй байж магадгүй юм. Их энгийнээр бодох хэрэгтэй байж. Түүх гэдэг бол туршлага юм байна. Тэр туршлагаас сурсан зүйлээ мэдэж байж бид ирээдүйг бүтээнэ. Бичил хүрээнд буюу зөвхөн нэг хүний амьдралын туршлага ч гэсэн тухайн хүний түүх гэж ойлгож болно. Энэ хэмжээнд жижигсгэн бодвол түүхийг яагаад мэддэг байх ёстой, бидний амьдралд ямар хэрэгтэй гэдэг нь харагдана. Та төсөөлөөд үздээ, та өөрийн өнгөрсөн амьдралыг мэдэхгүй, санахгүй байвал ямар байдалд орох вэ? Та өөрийгөө хэн гэдгийг мэдэхгүйд л хүрнэ тийм биз. Тэ гээд эргэн тойронд буюу хэнд юунд яаж хандаж, ямар шийдвэр гаргаж, юу...